W ciągu kilkunastu lat filmowe uniwersum Marvela rozrosło się do potężnych rozmiarów, mocno zaznaczając swoją obecność zarówno w świecie kinematografii rozrywkowej, jak i popkultury. MCU (z ang. Marvel Cinematic Studios) nie tylko na nowo zdefiniowało film franczyzowy, zarabiając miliardy dolarów na swojej serii filmowej (przy okazji bijąc wszelkie finansowe rekordy), ale i odważnie wkroczyło do świata seriali. Jeśli nie wiesz, jak odnaleźć się w tym rozbudowanym uniwersum lub też chcesz zrozumieć, dlaczego splatające się losy Avengersów tak bardzo elektryzują widzów na całym świecie, koniecznie sprawdź, w jakiej kolejności oglądać filmy Marvela. Podpowiemy również, jak zrozumieć szerszy kontekst. Przed Tobą ponad 200 godzin z sagą o superbohaterach, więc wiedza na temat tego, jak zacząć, może okazać się naprawdę bezcenna.

Czym jest MCU (Marvel Cinematic Universe)?

Nim zaczniemy poznawać Avengersów i zgłębiać wiedzę na temat Kamieni Nieskończoności, warto wyjaśnić, czym jest MCU, gdyż nadal istnieje wiele osób, które mylą Marvel Cinematic Universe z Marvel Comics. MCU to amerykańska franczyza medialna i wspólny wszechświat skupiony na serii filmów o superbohaterach, których historię przedstawiło wydawnictwo Marvel Comics. O MCU zrobiło się głośno po premierze filmu Iron-Man. Uwięziony w jaskini na Bliskim Wschodzie Tony Stark musiał zbudować zaawansowaną technologicznie zbroję, aby przetrwać. Stając się Iron Manem wyznaczył kurs dla przyszłego MCU. Medialna franczyza szybko stała się symbolem nowej jakości w projektowaniu komiksowo-filmowych blockbusterów. Z kolei Marvel Comics to wydawnictwo komiksowe, należące do Marvel Entertainment, jednej z filii The Walt Disney Company. Powstało w 1939 roku jako Timely Comics. Nazwę wydawnictwa zmieniono w drugiej połowie lat 50.

Faza 1: Narodziny Avengers

Pierwsza faza MCU wprowadza do akcji głównych bohaterów uniwersów, takich jak Iron Man, Thor, Kapitan Ameryka, Hulk czy też Czarna Wdowa. To również okazja do poznania złoczyńców, którzy mocno zaznaczą swoją obecność w kolejnych fazach. Wystarczy wspomnieć o uwielbianym przez fanów MCU Lokim. Postać doczekała się nawet własnego serialu (ale o tym nieco później). Filmy prezentują widzom ideę wspólnego wszechświata, a także wdrażanie planu, który realizuje się, gdy MCU wkracza w fazę piątą. Przez 6 kolejnych produkcji wszystkie elementy składają się w całość, z której będzie można złożyć potężnych Avengersów. Powstanie drużyny superbohaterów, która wyciągnie świat znad krawędzi katastrofy, dokonuje się w ostatnim filmie kończącym fazę, tj. The Avengers.

Przegląd filmów z pierwszej fazy MCU

Historie Avengersów, ich moce i umiejętności – to właśnie na tym skupiają się produkcje z fazy pierwszej, będącej częścią Sagi Nieskończości. Saga obejmuje I, II i III fazę MCU, czyli 20 filmów, jej głównym tematem są Kamienie Nieskończoności, a punktem kulminacyjnym wojna bez granic. Pierwszą odsłonę Sagi (6 filmów) rozpoczyna Iron-Man, a kończy epicka bitwa, w której to wszyscy superbohaterowie walczą z Lokim, potężnym złoczyńcą wygnanym z Asgardu, a prywatnie przybranym bratem Thora.

Iron Man

Film z 2008 roku opowiada historię Tony’ego Starka, miliardera, przemysłowca i genialnego wynalazcy, który zostaje porwany przez potężną organizację terrorystyczną i zmuszony do zbudowania niszczycielskiej broni. Wykorzystując swoją inteligencję i pomysłowość, Tony buduje zaawansowaną technologicznie zbroję ze złomu i ucieka z niewoli. Po odkryciu nikczemnego spisku o globalnych konsekwencjach, przywdziewa zbroję i przysięga chronić świat jako Iron Man.

Incredible Hulk

W drugim filmie pierwszej fazy, który miał premierę zaledwie kilka miesięcy po ukazaniu się Iron Mana, poznajemy niesamowitego Hulka. Bruce Banner, naukowiec uciekający przed rządem USA, musi znaleźć lekarstwo, by poradzić sobie z efektami promieniowania gamma, które zatruło jego komórki, wyzwalając w nim niepohamowaną wściekłość. Sprawia ona, że przemienia się w Hulka zawsze wtedy, gdy traci panowanie nad sobą. Odcięty od życia, które znał i kobiety, którą kocha, tj. Betty Ross, naukowiec przeszukuje planetę w poszukiwaniu antidotum, starając się uniknąć obsesyjnego pościgu za swoim nemezis, generałem Thunderboltem Rossem i machiną wojskową, która pragnie go schwytać i brutalnie wykorzystać jego moc. Gdy cała trójka zmaga się z sekretami, które doprowadziły do stworzenia Hulka, na ich drodze staje przeciwnik dużo silniejszy niż Hulk – potwór Abomination. Naukowiec musi dokonać trudnego wyboru: przyjąć spokojne życie jako Bruce Banner lub odkryć bohatera w stworzeniu, które w nim drzemie – Niesamowitym Hulku.

Iron Man 2

W filmie z 2010 roku świat poznaje podwójną tożsamość genialnego naukowca-wynalazcy, a on sam musi opierać się wezwaniom rządu Stanów Zjednoczonych do przekazania technologii Iron Mana, która jest przyczyną jego pogarszającego się stanu zdrowia. Niechętnie zdradza tajemnice swojej wyjątkowej zbroi, bojąc się, że informacje dostaną się w niepowołane ręce. Tony Stark zawiera nowe sojusze, by stawić czoła potężnemu wrogowi, jakim jest rosyjski naukowiec Ivan Vanko. Wykorzystuje on własną wersję technologii użytej do stworzenia zbroi, aby dokonać zemsty na rodzinie Starków.

Thor

Trzecia produkcja, która swoją premierę miała w 2011 roku, przedstawia widzom Thora, syna Odyna, będącego królem nordyckich bogów. Bóg Piorunów zostaje wyrzucony przez swojego ojca z Asgardu po tym, jak zareagował agresją na wkroczenie do pałacu (w dniu, w którym miał odziedziczyć tron po Odynie) Lodowych Gigantów, będących wrogami bogów. Swym pojawieniem się złamali obowiązujący traktat. Zesłany na Ziemię (do Midgardu) Thor musi poradzić sobie z utratą mocy, a także stawić czoła zagrożeniu, które czyha na niego ze strony Lokiego. Brat Thora przejął tron i stara się pomóc Lodowym Gigantom w odzyskaniu dawnej chwały. Miłość do Jane Foster pozwala Thorowi zrozumieć źródło swej mocy. Wojownik podejmuje walkę ze złymi siłami Lokiego, ratując Ziemię i jej mieszkańców przed zagładą.

Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie

Fabuła filmu z 2011 roku koncentruje się na początkach uniwersum Marvela. Widzowie są świadkami narodzin superbohatera znanego jako Kapitan Ameryka. Na początku II wojny światowej Steve Rogers nie pragnie niczego innego jak wstąpić do armii. Problemem jest jego wątły stan zdrowia, który powoduje, że nie może przejść testów fizycznych. Doceniając jego zapał, doktor Abraham Erskine rekrutuje go do eksperymentalnego projektu. Rogers przekształca się – zarówno psychicznie, jak i fizycznie – w superżołnierza Kapitana Amerykę. Jego zadaniem jest powstrzymanie nazistowskiej organizacji Hydra i jej przywódcy, znanego jako Czerwona Czaszka. Chce on wykorzystać Tesserakt, jeden z najpotężniejszych artefaktów, który może zasilać broń, by zacząć dominować nad światem.

Avengers

W ostatnim filmie pierwszej fazy MCU (2012 r.) najpotężniejsi bohaterowie Ziemi muszą się zjednoczyć, by móc powstrzymać Lokiego przed zniewoleniem ludzkości i objęciem tronu w Midgardzie. Adoptowany brat Thora połączył siły z Armią Chituari (służącą Thanosowi), chcąc wprowadzić swój złowieszczy plan w życie. Gdy Loki ucieka z Tesseraktem, który wykorzystywał do podróżowania między Asgardem a Midgardem, Nick Fury, dyrektor agencji SHIELD uznaje to za akt wojny przeciwko Ziemi i uruchamia projekt Avengers, zbierając zespół superbohaterów. Iron Man/Tony Stark, Kapitan Ameryka/Steve Rogers, Thor, Hulk/Bruce Banner, Czarna Wdowa/Natasha Romanoff i Hawkeye/Clin Barton podejmują wyzwanie, dzięki któremu ich życie zmieni się bezpowrotnie.

Omówienie postaci i wątków wprowadzonych w fazie pierwszej

Pierwsza seria filmów to sposób na poznanie świata, w którym każdy element stanowi większą część układanki i niejako zapowiedź zdarzeń z przyszłości. Choć początkowo losy głównych bohaterów prowadzone są osobno, w kulminacyjnym momencie, czyli filmie wieńczącym fazę, się splatają. Na przestrzeni 6 filmów poznajemy Iron Mana, Hulka, Kapitana Amerykę, Thora, Czarną Wdowę, Hawkaye, War Machine, Nicka Fury’ego i czarne charaktery reprezentowane przez Lokiego, Thanosa czy też Czerwoną Czaszkę. W tej fazie pojawiają się również organizacje takie jak SHIELD i HYDRA. Ważnym wątkiem tej fazy jest Tesserakt, który zawiera jeden z sześciu Kamieni Nieskończoności. Pozwala on kontrolować przestrzeń, zapewniając użytkownikowi dostęp do każdego miejsca we wszechświecie. Odegrał on ważną rolę w rozwoju ludzkości. W fazie pierwszej przyciągnął uwagę takich złoczyńców jak Thanos, Loki i Czerwona Czaszka.

Tłem do powstania serii filmów Marvela było stworzenie przez Tony’ego Starka zbroi o supermocy. Nowy bohater w ostatnim filmie pierwszej fazy MCU został zwerbowany przez Nicka Fury’ego do projektu Avengers. Postać Nicka pojawia się jako epizod już w pierwszym filmie serii. Druga część przygód Iron Mana to z kolei debiut Natashy Romanoff, agentki organizacji SHIELD, który w finałowym filmie dołącza do Avengersów jako Czarna Wdowa. Wątek agencji SHIELD pozwolił na dalsze łączenie elementów uniwersum. O jej istnieniu dowiadujemy się z filmu Incredible Hulk. Drugi film z serii pozwala również na wprowadzenie wątku Thora. Jego postać została zasygnalizowana w sekwencji po napisach. To właśnie tam widzowie ujrzeli jego słynny młot. Mściciela Hawkeye poznajemy podczas ataku Thora na bazę SHIELD. Pierwsze (niebezpośrednie) spotkanie z Kapitanem Ameryką ma miejsce w warsztacie Tony’ego Starka, gdzie znajduje się tarcza Kapitana Ameryki. Sam bohater narodził w piątym filmie pierwszej fazy.

Bohater/złoczyńca	Aktor/aktorka wcielający/wcielająca się w rolę	Krótka charakterystyka postaci
Tony Stark/Iron Man	Robert Downey Jr.	Anthony Edward „Tony” Stark to miliarder, wynalazca i dyrektor generalnym Stark Industries. Podczas pobytu w Afganistanie został schwytany przez organizację terrorystyczną Dziesięć Pierścieni i zmuszony do zbudowania pocisku Jerycho. Polecenia nie wykonał, wykorzystując sytuację do zbudowania zbroi, przy której pomocy udało się jemu uciec. Dzięki niej stał się superbohaterem znanym jako Iron Man. Jest jednym z założycieli grupy Avengers.
Nick Fury	Samuel L. Jackson	Pułkownik Nicholas „Nick” Joseph Fury to były oficer armii Stanów Zjednoczonych, szpieg CIA podczas zimnej wojny, a także dyrektor agencji SHIELD, która doprowadziła do powstania Avengersów.
Bruce Banner/Hulk	Edward Norton (2008)/Mark Ruffalo (2012)	Bruce Banner to znany naukowiec, który został napromieniowany promieniami gamma podczas próby odtworzenia serum superżołnierza, które stworzyło Kapitana Amerykę. Zlecenie było realizowane dla Thaddeusa Rossa. Efektem napromieniowania było przekształcanie się w napędzanego wściekłością Hulka. W ostatnim filmie pierwszy fazy MCU dołącza on do Avengersów, by uratować Ziemię.
Natasha Romanoff/Czarna Wdowa	Scartlett Johansson	Natalia Alianovna Romanova w młodym wieku została zwerbowana przez KGB. Bezwzględna skuteczność przyniosła jej przydomek Czarna Wdowa. Ze względu na swoją wiedzę i rosnące zagrożenie dla globalnego bezpieczeństwa szybko pojawiła się na celowniku agencji SHIELD. Dyrektor Nick Fury wysłał agenta Clinta Bartona, bardziej znanego jako Hawkeye, z misją wyeliminowania jej. Hawkeye nie spełnił tego rozkazu. Poznając jej umiejętności, zwerbował ją do SHIELD. W ostatnim filmie pierwszej fazy MCU dołącza do Avengersów.
Thor	Chris Hemsworth	Asgardzki Bóg Piorunów, syn Odyna, który za swoje nierozważne zachowanie został przez ojca odsunięty od władzy i zesłany na Ziemię. Dołączył do Avengersów, walcząc przeciwko przyrodniemu bratu i armii Chitauri. Ratując Ziemię przed działaniami Lokiego, odkupił swoje winy, dzięki czemu Odyn przywrócił go do łask.
Steven Rogers/Kapitan Ameryka	Chris Evans	Steven Rogers to patriota, który chce walczyć z nazizmem. Na skutek udziału w eksperymentalnym projekcie zamienia się w superżołnierza Kapitana Amerykę. Nosi kostium inspirowany amerykańską flagą. Jego atrybutem jest niemal niezniszczalna tarcza, która może być używana również jako broń.
Clin Barton/Hawkeye	Jeremy Renner	Clinton Francis „Clint” Barton, znany również jako Hawkeye, jest wykwalifikowanym strzelcem wyborowym, byłym agentem specjalnym SHIELD, odpowiedzialnym za rekrutację Czarnej Wdowy. Jeden z Avengersów.
James Rhodes/War Machine	Don Cheadle	Żołnierz armii amerykańskiej i pilot Sił Powietrznych USA. Długoletni przyjaciel Tony’ego Starka i pośrednik pomiędzy armią a Stark Industries. Po przejęciu jednej ze zbroi Starka działa pod kryptonimem War Machine, walcząc u boku Iron Mana.
Loki	Tom Hiddleston	Loki Laufeyson jest przybranym synem Odyna i Friggi. Został adoptowany przez rodzinę królewską Asgardu, kiedy jego ojciec Laufey zostawił go jako niemowlę. Po odkryciu prawdy o swoim pochodzeniu opracował spisek mający na celu pozbycie się Thora i rządzenie Asgardem. Zaatakował Ziemię z zamiarem jej podboju, doprowadzając do powstania Avengersów bohaterowie musieli się połączyć, by pokonać Lokiego i jego armię).
Thanos	Josh Brolin	Potężny tytan, który rządzi odległym regionem w kosmosie i ma na swoich usługach Chitauri oraz Outriderów. Jego głównym celem jest zdobycie Kamieni Nieskończoności. By osiągnąć cel, zawiera sojusze z Lokim i Ronanem Oskarżycielem w kampaniach przeciwko Ziemi i Xandarowi.
Johann Schmidt/Czerwona Czaszka	Hugo Weaving	Założyciel i dowódca Hydry, specjalnego oddziału zbrojeniowego nazistowskiego SS. Zaufany doradca Hitlera. Chcąc stać się nadczłowiekiem, przetestował na sobie nieskończone jeszcze serum superżołnierza. Efektem była niekontrolowana mutacja, przez którą zyskał przydomek Czerwona Czaszka. Z pomocą mistycznego Tesseraktu chciał objąć przywództwo nad Trzecią Rzeszą i samemu rządzić światem. Jego plany zostały pokrzyżowane przez Kapitana Amerykę.
Emil Blonsky/Abomination	Tim Roth	Były komandos Royal Marines. Pracował dla generała Thaddeusa Rossa podczas jego prób ujęcia Bruce’a Bannera. Blonsky otrzymał zastrzyk z niewielką dawką oryginalnego serum superżołnierza, a następnie krwią Bruce’a, co spowodowało, że zmienił w wielkiego i groźnego Abominationa.

Kolejność oglądania filmów fazy 1 według kolejności wydania

Iron Man (2008 r., reż. Jon Favreau)
Niesamowity Hulk (2008 r., reż. Louis Letterier)
Iron Man 2 (2010 r., reż. Jon Favreau)
Thor (2011 r., reż. Kenneth Branagh)
Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie (2011 r., reż. Joe Johnston)
Avengers (2012 r., reż. Joss Whedon)

Faza 2: Nowe wyzwania i sojusze

Filmy z fazy drugiej, również obejmującej 6 produkcji, skupiają się na konsekwencjach wydarzeń na Manhatannie, gdzie w ostatnim filmie fazy pierwszej odbyła się wielka bitwa pomiędzy Avengersami a Lokim wspieranym przez armię Chitauri. Bohaterowie wracają do swoich przygód solowych, by rozwiązać własne problemy. Choć nie brakuje indywidualnych wątków fabularnych, opierają się one na wydarzeniach z poprzednich filmów. Marvel wprowadza nowe postacie jak: Peter Quill zwany również Star-Lordem, Strażnicy Galaktyki, Falcon, Ant-Man, Quicksilver czy też Bucky Barnes/Zimowy Żołnierz. Avergersi chętnie zawiązują nowe sojusze w słusznej sprawie. Wystarczy wspomnieć o Kapitanie Ameryce, który razem z Czarną Wdową próbuje stawić czoła Zimowemu Żołnierzowi, czy też Thorze i Lokim, którzy walczą z Mrocznym Elfem Malekithem. Wszyscy superbohaterowie w ostatnim filmie serii ponowie łączą siły, by pokonać potężnego Ultrona i kolejny raz zapobiec zagładzie świata.

Przegląd filmów z drugiej fazy MCU

Iron Man 3

W trzeciej części Iron Mana, której premiera odbyła się w 2013 roku, Tony Stark, walczy o odbudowanie swojego życia po tym, jak jego świat zostaje zniszczony przez przebiegłego Mandaryna, genialnego naukowca, mistrza sztuk walki, marzącego o tym, by panować nad światem. Iron Man wyrusza na wyprawę, by znaleźć winnych, mając u swego boku najlepszego przyjaciela pułkownika Jamesa Rhodesa, który jako War Machine, w zbroi wynalezionej przez Starka, sieje postrach wśród bandytów. Podróż na każdym kroku będzie wystawiać na próbę zapał Starka.

Thor: Mroczny świat

W drugim filmie z Thorem w roli głównej (2013 r.) Bóg Piorunów powraca, by stoczyć bitwę z Malekithem, mściwym przywódcą Mrocznych Elfów, rasy istot starszych niż wszechświat. Przeciwnik Thora chce wykorzystać siłę starożytnej broni zwanej Eter, by przekształcić wszechświat i ponownie pogrążyć go w mroku. Dzięki współpracy z genialnym astrofizykiem i wsparciu Jane Foster udaje się ocalić świat przed zagładą.

Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz

Akcja filmu z 2014 roku rozpoczyna się po wydarzeniach ze słynnej bitwy Avergersów z Lokim i siłami zła. Steve Rogers, znany również jako Kapitan Ameryka, współpracuje z Czarną Wdową i Falconem, byłym pilotem Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych (członkiem drugiego pokolenia Avengersów), aby zdemaskować śmiercionośny spisek z udziałem zabójcy znanego jako Zimowy Żołnierz.

Strażnicy Galaktyki

Uprowadzony z Ziemi przez Ravagers, grupę obcych złodziei i przemytników dowodzonych przez Yondu Udontę, Peter Quill wchodzi w posiadanie tajemniczej kuli o ogromnej mocy. Wspomagany przez grupę odmieńców – Gamorę, adoptowaną córkę Thanosa, Draxa Niszczyciela, speca od broni Rocket Racoona, przypominającego drzewo Groot – próbuje uchronić broń przed Ronanem Oskarżycielem, złoczyńcą, który chce zniszczyć cały wszechświat.

Avengers: Czas Ultrona

W kontynuacji filmu Avengers Kapitan Ameryka, Iron Man, Thor, Hulk, Czarna Wdowa i Hawkeye po raz kolejny łączą siły – tym razem, by pokonać napędzanego technologią złoczyńcę Ultrona, który zamierza wprowadzić w życie straszliwy plan, prowadzący do globalnej zagłady. W filmie, który premierę miał w 2015 roku, Avengersi będą musieli również stawić czoła potężnym bliźniakom – Quicksilverowi i Scarlet Witch – a także nowej istocie zwanej Vision.

Ant-Man

Ostatnim filmem drugiej fazy MCU jest historia Scotta Langa, utalentowanego złodzieja, który wszedł w posiadanie kombinezonu, który pozwala na zmniejszanie się przy jednoczesnym zwiększaniu swojej siły. Wraz z pomocą swojego mentora Hanka Pyma szykuje się do skoku, który powstrzyma Darrena Crossa przed odtworzeniem formuły, dzięki której powstał uniform i wykorzystaniem jej do niecnych celów. Od powodzenia skoku zależą losy świata.

Rozwinięcie wątków

Faza druga opiera się nie tylko wydarzeniach skupionych wokół superbohaterów, ale również dalszych poszukiwaniach Kamieni Nieskończoności. Poznajemy starożytnego Mrocznego Elfa Malekitha, który chce użyć Eteru, czyli Kamienia Rzeczywistości, by uczynić swój gatunek dominującą rasą we wszechświecie, przywracając tym samym czasy ciemności. Kolejny kamień znajduje się wewnątrz kuli (Kamień Mocy), którą Peter Quill z pomocą Strażników Galaktyki musi uchronić przed Ronanem Oskarżycielem. Znana z pierwszej fazy MCU agencja SHIELD w fazie drugiej staje się celem organizacji terrorystycznej HYDRA. Choć jej bazy i fabryki niszczył Kapitan Ameryka, stworzona przez Adolfa Hitlera organizacja przetrwała. Po wojnie zaczęła tworzyć Zimowych Żołnierzy, agentów, którym wyprano mózg, więc są bezwzględnie posłuszni. Misją jednego z nich było zabicie rodziców Iron Mana. Próba wyeliminowania Hydry przez Avengersów, bez jakiegokolwiek wsparcia agencji SHIELD, kończy się stworzeniem nowego wroga Ultrona – będącego sztuczną inteligencją – i koniecznością wyeliminowania go.

Kolejność oglądania filmów fazy 2 MCU według kolejności wydania

Iron Man 3 (2013 r., reż. Shane Black)
Thor: Mroczny świat (2013 r., reż. Alan Taylor)
Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz (2014 r., reż. Anthony Russo i Joe Russo)
Strażnicy Galaktyki (2014 r., reż. James Gunn)
Avengers: Czas Ultrona (2015 r., reż. Joss Whedon)
Ant-Man (2015 r., reż. Peyton Reed)

Faza 3: Wojna bohaterów

Trzecia faza filmów to czasy niezgody, będącej następstwem ataku Ultrona na Ziemię. Sytuacji nie ułatwia opinia publiczna, która nie zawsze z zachwytem patrzy na działania superbohaterów. Pod jej naciskiem rząd chce zacząć kontrolować Avengerów. Zapowiedz takich działań powoduje rozłam w obozie bohaterów. W środku niełatwej sytuacji pojawia się wiele nowych postaci, które w Wojnie bez granic będą stać u boku Avengersów w walce z niszczycielskim Thanosem, starając się udaremnić jego plan zebrania wszystkich Kamieni Nieskończoności i przejęcia władzy nad światem. Rozpoczęty pod koniec pierwszej fazy MCU wątek kamieni pod koniec trzeciej fazy dobiega końca. Seria trzecia liczy aż 11 filmów, podczas których poznajemy Doktora Strange’a, Czarną Panterę, Kapitan Marvel, a także Valkyrie, Osę, Shuri, Korga i wielu innych supermocnych zawodników.

Przegląd filmów z trzeciej fazy MCU

Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów

Avengersi nie ustają w wysiłkach na rzecz ochrony ludzkości. Gdy jednak dochodzi do incydentu, który spowodował znaczne szkody, rząd, będący pod presją publiczną, nalega na wprowadzenie systemu odpowiedzialności, czyli prawa ograniczającego działania Avengersów. Grupą bohaterów ma kierować, nadzorując ich działania, organ zarządzający. Taki stan rzeczy skutkuje rozłamem wśród superbohaterów. Na czele jednego obozu staje Kapitan Ameryka, który pragnie, by Avengersi mogli działać jak dotychczas. Drugi obóz tworzy Iron Man, który – ku zaskoczeniu innych – popiera nadzór rządowy i ponoszenie odpowiedzialności za działania.

Doktor Strange

Film opowiada historię światowej sławy neurochirurga doktora Stephena Strange’a, który po utracie władzy w rękach wskutek wypadku samochodowego, odkrywa świat magii i alternatywnych wymiarów. Szukając uzdrowienia w tajemniczej enklawie Kamar-Taj, uświadamia sobie istnienie sił ciemności, które mogą zniszczyć rzeczywistość. Po nabyciu magicznych mocy staje przed wyborem powrotu do danego życia lub stania się najpotężniejszym czarnoksiężnikiem broniącym świata.

Strażnicy Galaktyki 2

Kosmiczna drużyna pod wodzą Star-Lorda kontynuuje podróż po galaktyce. Strażnicy Galaktyki starają się odkryć rodzinne tajemnice Petera Quilla i stawić czoło Ayeshy (i jej armii), która chce rządzić galaktyką. Dawni wrogowie stają się sojusznikami, a zdrada jest na porządku dziennym.

Spider-Man: Powrót do domu

Spider-Man, czyli alter ego Petera Parkera, pod okiem swojego mentora Tony’ego Starka stawia czoło niebezpiecznemu złoczyńcy Adrianowi Tumesowi, znanemu jako Vulture. Stanowi on zagrożenie dla jego najbliższych.

Tom Holland jak Spiderman w filmie Spiderman Homecoming

Thor: Ragnarok

Cztery lata po pokonaniu Mrocznych Elfów Thor zostaje uwięziony bez swojego potężnego młota po drugiej stronie wszechświata – na zarządzanej przez Arcymistrza planecie Sakaar. Aby wrócić do domu i powstrzymać siostrę Helę przed przejęciem Asgardu i podbiciem wszechświata, Thor musi wziąć udział w meczu gladiatorów, mierząc się z byłym sojusznikiem Hulkiem. Bóg Piorunów podejmie współpracę zarówno z niesamowitym Hulkiem, jak i swoim zwodniczym bratem Lokim, by zapobiec Ragnarökowi, apokaliptycznemu zniszczeniu Asgardu.

Czarna Pantera

Po wydarzeniach z filmu Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów książę T’Challa wraca do domu – do zaawansowanego technologicznie afrykańskiego narodu Wakanda, aby zasiąść na tronie po śmierci swojego ojca. Jego pozycja jest kwestionowana przez starego wroga o imieniu Killmonger, co naraża zarówno Wakandę, jak i świat. Współpracując z Dorą Milaje, swoją młodszą siostrą Shuri i sojusznikiem z CIA Everettem K. Rossem, T’Challa musi ujarzmić moce Czarnej Pantery, aby walczyć ze swoim wrogiem i zapobiec wciągnięciu Wakandy w wojnę światową.

Avengers: Wojna bez granic

Po zniszczeniu Asgardu Avengersi i Strażnicy Galaktyki dowiadują się, że szalony tytan Thanos o międzygalaktycznej niesławie pragnie zebrać Kamienie Nieskończoności, najpotężniejsze artefakty we wszechświecie, by z ich pomocą móc narzuć swoją wolę całej rzeczywistości. Istnienie tego, o co do tej pory walczyli Avengersi, staje się wielką niewiadomą. Wszyscy superbohaterowie, w tym również ci z innych części galaktyki, łączą siły, by powstrzymać potężnego Thanosa.

Ant-Man i Osa

Scott Lang, czyli tytułowy Ant-Man, zmaga się z konsekwencjami swoich wyborów zarówno jako superbohatera, jak i ojca. Próbując pogodzić życie rodzinne z obowiązkami superbohaterów, Hope van Dyne/Osa i dr Hank Pym stają przed nową, pilną misją. Scott musi ponownie założyć swój wyjątkowy kombinezon i nauczyć się walczyć u boku Osy. W tym czasie zespół współpracuje, aby odkryć tajemnice ze swojej przeszłości.

Kapitan Marvel

Akcja filmu rozgrywa się w latach 90. XX wieku i stanowi zupełnie nową przygodą z niewidzianego wcześniej okresu w historii Marvel Cinematic Universe. Po rozbiciu eksperymentalnego samolotu pilotka Sił Powietrznych Carol Danvers zostaje odkryta przez humanoidalnego kosmitę Kree i przeszkolona na członka elitarnej jednostki wojskowej Starforce pod dowództwem swojego mentora Yon-Rogga. Sześć lat później po ucieczce na Ziemię podczas ataku Skrullów Danvers zaczyna odkrywać, że jej przeszłość skrywa tajemnice. Z pomocą agenta SHIELD Nicka Fury’ego wyrusza w podróż, by odkryć prawdę.

Avengers: Koniec gry

Poważny bieg wydarzeń wywołanych przez Thanosa, który zniszczył połowę wszechświata, podzielił szeregi Avengersów. Tony Stark i Nebula utknęli na planecie Tytan, a Kapitan Ameryka podejrzewa, że sygnał alarmowy przed niszczycielskimi wydarzeniami zablokował Nick Fury, aby w ten sposób móc wprowadzić posiłki. Odwrócenie szkód wymaga działania. Drogi superbohaterów krzyżują się z Ant-Manem i Kapitan Marvel. Jednoczą siły, by ostatecznie pokonać Thanosa.

Spider-Man: Daleko od domu

Próbujący uporać się ze śmiercią swojego mentora superbohater z sąsiedztwa postanawia dołączyć do swoich najlepszych przyjaciół Edwarda „Neda” Leedsa, MJ -a i pozostałych, którzy spędzają wakacje w Europie. Plan porzucenia na kilka tygodni swojego alter ego nie wchodzi w życie. Bohater zgadza się pomóc Nickowi Fury’emu w odkryciu tajemnicy kilku ataków żywiołów, siejących spustoszenie na całym kontynencie. Tożsamość superbohatera zostaje ujawniona.

Narastające napięcie i konflikty między bohaterami

Czy superbohaterowie powinni odpowiadać przed rządami świata? To właśnie to pytanie nie tylko powoduje serię napięć, ale i rozłam wśród Avengersów. Iron Man wspiera potrzebę rejestracji bohaterów, argumentując, że ich rosnąca liczba może zagrozić tym najpotężniejszym, dlatego trzeba ją ograniczyć prawem. Z kolei Kapitan Ameryka jest przeciwny rejestracji, gdyż uważa, że każdy bohater powinien być szanowany, traktowany jako jednostka indywidualna, a rząd nie ma prawa wykorzystywać bohaterów i ich mocy do własnych celów. Chociaż są członkami Avengers i wielokrotnie stawali ramię w ramię, by walczyć o to, co dla nich ważne, chroniąc przy tym słabszych, różnice w wartościach są trudne do pogodzenia, sprawiając, że konflikt się pogłębia. Na szczęście w obliczu niewyobrażalnego zagrożenia, jakim jest przejęcie władzy przez Thanosa, dawni sojusznicy znowu działają razem.

Kolejność oglądania filmów fazy 3

Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016 r., reż. Anthony Russo i Joe Russo)
Doktor Strange (2016 r., reż. Scott Derrickson)
Strażnicy Galaktyki 2 (2017 r., reż. James Gunn)
Spider-Man: Powrót do domu (2017 r., reż. Jon Watts)
Thor: Ragnarok (2017 r., reż. Taika Waititi)
Czarna Pantera (2017 r., reż. Ryan Coogler)
Avengers: Wojna bez granic (2018 r., reż. Anthony Russo i Joe Russo)
Ant-Man i Osa (2018 r., reż. Peyton Reed)
Kapitan Marvel (2019 r., reż. Anna Boden i Ryan Fleck)
Avengers: Koniec gry (2019 r., reż. Anthony Russo i Joe Russo)
Spider-Man: Daleko od domu (2019 r., reż. Jon Watts)

Faza 4: Nowe rozdziały i postaci

Czwarta faza w uniwersum Marvela wyznacza początek nowych nadrzędnych wątków fabularnych. Obejmuje kilka sequeli, w których pojawiają się znane z wcześniejszych filmów postacie, takie jak Thor, Doktor Strange, Czarna Pantera, Ant-Man Kapitan Marvel i Ant-Man. Częścią większej układanki stają się również oryginalne seriale telewizyjne jak Wanda Vision, Loki, Falcon i Zimowy Żołnierz, Hawkeye, Moon Kinght czy A gdyby…? (What if…?), będący pierwszą animowaną antologią, która bada alternatywne linie czasu w uniwersum Marvela, pokazując, co by się stało, gdyby najważniejsze wydarzenia z filmów MCU potoczyły się inaczej. Całość dopełniają filmy krótkometrażowe.

Wprowadzająca koncepcję wieloświata faza czwarta prezentuje widzom wiele nowych postaci.

Yelena Belova (Czarna Wdowa i serial Hawkeye)
Eternalsi (Eternals)
Shang-Chi (Shang-Chi i Legendy o dziesięciu pierścieniach)
Moon Knight (serial Moon Knight)
America Chavez (Doktor Strange w multiwersum szaleństwa)
Ironheart (Czarna Pantera: Wakanda Forever)
Namor (Czarna Pantera: Wakanda Forever)
Kate Bishop (Hawkeye)
Wanda Maximoff (Doktor Strange w multiwersum obłędu)
She-Hulk (Mecenas She-Hulk) i wiele innych

Wprowadzenie do filmów z czwartej fazy MCU

Czwartą fazę tworzy aż 18 produkcji, w tym 7 przeznaczonych na duży ekran. Najlepiej z nich został przyjęty film Spider-Man: Bez drogi do domu, który w serwisie IMDb uzyskał wynik 8,2. Polskim fanom nieco mniej przypadł do gustu, gdyż ocenili go na 7,6. Na potrzeby tego artykułu skupimy się na opisie filmów pełnometrażowych.

Czarna wdowa

To pierwszy solowy film z udziałem członkini Avengers – Czarnej Wdowy. Prowadząc dochodzenie w sprawie niebezpiecznego spisku, Natasha Romanoff zmuszona jest skonfrontować się ze swoją przeszłością jako szpiega i dawnymi relacjami, które zostawiła na długo przed tym, jak stała się częścią drużyny superbohaterów.

Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni

Film przedstawia nowego, ważnego superbohatera Shang-Chi. Wychowany na zabójcę mistrz king fu po tym jak został wciągnięty do tajemniczej organizacji Dziesięciu Pierścieni musi stawiać czoła swojej przeszłości.

Eternals

Po wydarzeniach z filmu Avengers: Koniec gry starożytni kosmici, zwani Eternals, którzy od tysięcy lat żyją na Ziemi w ukryciu, wychodzą z cienia, aby ponownie zjednoczyć się przeciwko najstarszemu wrogowi ludzkości – Deviantom – i ochronić Ziemię.

Spider-Man: Bez drogi do domu

Gdy tożsamość Spider-Mana zostaje ujawniona światu, Peter Parker zwraca się o pomoc do Doktora Strange’a. Rzucone przez czarnoksiężnika zaklęcie niszczy wieloświat, sprowadzając złoczyńców z innych wszechświatów.

Doktor Strange w multiwersum obłędu

Aby świat mógł wrócić na właściwe tory, Doktor Strange szuka pomocy u Wonga, Najwyższego Czarnoksiężnika i najpotężniejszej Szkarłatnej Wiedźmy Avengersów. Sama moc jednak nie wystarczy, by pokonać zagrożenie unoszące się nad ludzkością i światem. Strange musi stawić czoło Scarlet Witch, znanej również jako Wanda Maximoff. W tym celu zbiera starych i nowych sojuszników i rusza w szaloną podróż przez pełne niebezpieczeństw alternatywne światy.

Thor: Miłość i grom

Bóg Piorunów ponownie staje do wali, by pokonać galaktycznego zabójcę, znanego jako Gorr Boski Rzeźnik, który pragnie wyginięcia bogów. Aby stawić czoła zagrożeniu, Thor musi prosić o pomoc Królewską Walkirię, Korga i byłą dziewczynę Jane Fostrer, która podobnie jak on posługuje się potężnym młotem Mjolnir. Wspólnie wyruszają w pełną niebezpieczeństw kosmiczną podróż.

Czarna Pantera: Wakanda Forever

Po śmierci króla T’Challi królowa Ramonda, Shuri, M’Baku, Okoye i Dora Milaje stają do walki, aby chronić swój naród przed interwencją światowych mocarstw. Otwierając nowy rozdział swojej historii, mieszkańcy Wakandy łączą siły z War Dog Nakią i Everettem Rossem, by wytyczyć nowy kierunek dla swojego królestwa.

Nowe wątki fabularne

Koncepcja wieloświata odegrała kluczową rolę w kilku produkcjach fazy czwartej – począwszy od serialu Disney+ Loki, na Doktorze Strange w multiwersum obłędu skończywszy. Pierwszy sezon serialu zakończył się pojedynczą osią czasu, która rozszczepia się na nieskończoną liczbę alternatywnych rzeczywistości. Znalazły one odzwierciedlenie w serialu A gdyby…? To z kolei przygotowało grunt pod wielowymiarowy chaos w Spider-Manie: Bez drogi do domu i wspomnianym filmie o Doktorze Strange. Dzięki serialowi Loki poznajemy nową organizację. TVA (z ang. Time Variance Authority), założona przez człowieka znanego jako Ten, Który Pozostaje, istnieje poza czasem i przestrzenią, a jej zadaniem jest zachowanie Świętej Osi Czasu, czyli ciągu zdarzeń, jakie muszą się wydarzyć od zarania dziejów aż po koniec wszechświata i zapobieganie tworzeniu się rozgałęzionych osi. Wprowadzenie tego wątku pozwala widzom lepiej zrozumieć zasady rządzące podróżami w czasie, a przy okazji zdarzenia z filmu Avengers: Koniec gry.

W czwartej fazie do gry wraca Wong, który po raz ostatni widziany był u boku Avengersów w wielkiej bitwie z Thanosem. W Spider-Man: Bez drogi do domu jest on Najwyższym Czarnoksiężnikiem. Postać Wonga spotykamy również w filmach: Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni, Doktor Strange w multiwersum obłędu, a także serialu Diney+ Mecenas She-Hulk. Organizację Dziesięciu Pierścieni po raz pierwszy poznaliśmy w filmie Iron-Man. W fazie Sagi Mutiwersum (tworzą ją fazy IV, V i VI) widzowie lepiej poznają Mandaryna i Dziesięć Pierścieni. Niegdyś dowodzona przez Mandaryna organizacja porwała Tony’ego Starka, niejako doprowadzając do powstania Iron Mana. Choć film nie opowiada o pochodzeniu pierścieni, pokazuje, jak Shang-Chi wkracza w świat superbohaterów. Za nowy wątek możemy uznać historię Eternalsów. Nowa grupa superbohaterów MCU to kosmici żyjący na Ziemi w ukryciu od tysięcy lat. Wychodzą z cienia po wydarzeniach z filmu Avengers: Koniec gry, by stawić czoła Dewiantom.

Nie brakuje również wątków, które nie są ze sobą wyraźnie powiązane, a także takich, które zostały utrwalone w innych tytułach. Wystarczy wspomnieć o podróży Wandy pomiędzy serialem Wanda Vison a filmem Doktor Strange w multiwersum obłędu.

Kolejność oglądania filmów i seriali fazy 4

Wanda Vision (serial Disney+, 2021 r., reż. Jac Schaeffer)
Falcon i Zimowy Żołnierz (serial Disney+, 2021 r., reż. Malcolm Spellman)
Loki – sezon 1 (seria Disney+, 2021 r., reż. Michael Waldron)
Czarna wdowa (2021 r., reż. Cate Shortland)
A gdyby…? (What if…?) (seria Disney+, 2021 r., reż. Bryan Andrews)
Shang-Chi i Legenda o dziesięciu pierścieniach (2021 r., reż. Destin Daniel Cretton)
Eternals (2021 r., reż. Chloe Zhao)
Hawkeye (serial Disney+, 2021 r., reż. Jonathan Igla)
Spider-Man: Bez drogi do domu (2021 r., reż. Jon Watts)
Moon Knight (serial Disney+, 2022 r., reż. Jeremy Slater)
Doktor Strange w multiwersum obłędu (2022 r., reż. Sam Raimi)
Ms. Marvel (serial Disney+, 2022 r., reż. Bisha K. Ali)
Thor: Miłość i grom (2022 r., reż. Taika Waititi)
Ja jestem Groot (serial Disney+, 2022 r., reż. Kirsten Lepore)
Mecenas She-Hulk (serial Disney+, 2022 r., reż. Jessica Gao)
Wilkołak nocą (film krótkometrażowy Disney+, 2022 r., reż. Michael Giacchino)
Czarna Pantera: Wakanda Forever (2022 r., reż. Ryan Coogler)
Strażnicy Galaktyki: Coraz bliżej święta (Disney+, 2022 r., reż. James Gunn

Faza 5 MCU – wprowadzenie do filmów

Piątą fazę MCU rozpoczyna film Ant-Man i Osa: Kwantomania, który swoją premierę miał na początku 2023 roku. Obejmuje ona 12 produkcji – w tym 7 filmów i 5 seriali. Fani uniwersum Marvela na razie mogą oglądać dwie produkcje pełnometrażowe – wspomnianego Ant-Mana, trzecią część filmu Strażnicy Galaktyki – oraz 2 seriale, tj. sześcioodcinkową Tajną Inwazję i drugi sezon Lokiego (pierwszy odcinek został wyemitowany 5 października br.). Głównym wrogiem superbohaterów stanie się Kang Zdobywca, kolejne wcielenie naukowca Nathaniela Richardsa. Nie oznacza to jednak, że każda produkcja będzie bezpośrednio z nim związana. Warto dodać, że postać po raz pierwszy pojawiła się w zakończeniu pierwszego sezonu serialu Loki.

Zapowiedziane filmy i daty premiery

Piąta faza MCU zapowiada się naprawdę ciekawie. Znane są już daty premiery 4 filmów i 4 seriali.

Nazwa filmu/serialu	Data premiery	Krótki opis fabuły
THE MARVELS	8 listopada 2023 r. – Stany Zjednoczone 10 listopada 2023 r. – Polska	Choć Carol Danvers, znana jako Kapitan Marvel, wyzwoliła się spod despotycznej kontroli Kree i zemściła na Najwyższej Inteligencji, wciąż nie ma chwili odpoczynku we wszechświecie rozdartym licznymi konfliktami. W czasie kolejnej misji dochodzi do komplikacji – dziwacznym zbiegiem okoliczności bohaterka przekracza kosmiczny portal powiązany z rasą Kree. W efekcie moce Carol zostają splecione z nadludzkimi zdolnościami jej największej fanki, Kamali Khan (znanej jako Miss Marvel), oraz dawno niewidzianej przyszywanej siostrzenicy, astronautki Moniki Rambeau, obecnie służącej na S.Z.A.B.L.I. Cała trójka musi połączyć siły, by ponownie ocalić wszechświat jako grupa o nazwie Marvels. (opis dystrybutora)
Kapitan Ameryka: Nowy porządek świata	3 maja 2024 r. – Stany Zjednoczone 26 lipca 2024 r. – Polska	Fabuła jest trzymana w tajemnicy. Wiadomo jednak, że zmiany nastąpią w obsadzie. Nie zobaczymy już Chrisa Evansa w roli Steve’a Rogersa. Rolę kapitana Ameryki przejął Sam Wilson, który wcielał się w tę postać w serialu Falcon i Zimowy Żołnierz (4 faza MCU).
Thunderbolts	20 grudnia 2024 r. – Stany Zjednoczone	Zimowy Żołnierz, Yelena Belova, Czerwony Strażnik, John Walker/Agent U.S., Ava/Duch, Hrabina Val i Taskmaster, czyli nawróceni złoczyńcy i antybohaterowie powrócą, by przejąć pałeczkę po Avengersach. Fabuła filmu nie jest jeszcze znana.
Blade	Zapowiadana na 3 listopada 2023 roku premiera została przełożona o prawie rok. 6 września 2024 r. – Stany Zjednoczone 14 lutego 2025 r. – Polska	Pierwotny scenariusz trafił do kosza, więc historia będzie pisana na nowo. Z projektem pożegnał się też reżyser Bassam Tariq.
Echo	29 listopada 2023 r. premiera światowa	Maya Lopez/Echo to nowa superbohaterka. Mierzy się ona z własną przeszłością, przypominając sobie pochodzenie oraz poznając znaczenie rodziny i wspólnoty. Serial ma nawiązywać do fabuły ubiegłorocznej produkcji Disney+ – Hawkeye.
Agatha: Darkhold Diaries	jesień/zima 2024 r.	Agatha Harkness w MCU pojawiła się w serialu Wanda Vision. Serial będzie składał się z 9 odcinków, których fabuła nie jest jeszcze znana.
Daredevil: Born Again	Wiosna 2024 r.	Serial miał składać się z 18 odcinków. Z nieoficjalnych informacji wynika, że scenariusz trafił do kosza i prace rozpoczną się na nowo.
Ironheart	3 września 2025 r.	Serial będzie nawiązywać do filmu Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu. Główną bohaterką będzie Riri Williams, czyli tytułowa Ironheart. Ma ona być niejako następczynią Tony’ego Starka i odegrać ważną rolę w 6. fazie MCU.

Kolejność oglądania filmów i seriali fazy 5

Ant-Man i Osa: Kwantomania (2023 r., reż. Peyton Reed)
Strażnicy Galaktyki 3 (2023 r., reż. James Gunn)
Tajna inwazja (serial Disney+, 2023 r., reż. Kyle Bradstreet)
Loki – sezon 2 (2023 r. reż. Michael Waldron)
Marvels (8 listopada 2023 r. premiera światowa, 10 listopada premiera polska, reż. Nia DaCosta)
Echo (seria Disney+, 10 stycznia 2024 r. premiera światowa, reż. Marion Dayre)
Kapitan Ameryka: Nowy porządek świata (3 maja 2024 r. premiera światowa, 26 lipca premiera polska, reż. Julius Onah)
Agatha: Darkhold Diaries – (seria Disney+, jesień/zima 2024 r., reż. Jac Schaeffer i Gandja Monteiro)
Thunderbolts (20 grudnia 2024 r. premiera światowa, reż. Jake Schreier)
Blade (6 września 2024 r. premiera światowa, 14 lutego 2025 r. premiera polska, reż. Yann Demange)
Daredevil: Born Again (seria Disney+, premiera wiosną 2024 r.)
Ironheart – (seria Disney+, 3 września 2025 r. premiera światowa, reż. Chinaka Hodge)

Faza 6 MCU – zapowiedziane filmy i daty premiery

Deadpol 3, Fantastyczna Czwórka, Avengers: The Kang Dynasty, Spider-Man 4, Avengers: Sekretne Wojny, Shang-Chi 2, Czarna Pantera 3, Eternals 2, Venom 3 to filmy, które zostały dodane do kalendarza produkcji Marvel Studios. Fani prawdopodobnie będą mogli spodziewać się również trzeciej części przygód Doktora Strange’a. Informacja nie została jeszcze oficjalnie potwierdzona przez produkcję, ale w sieci krąży plotka o tym, że film może zadebiutować przed Avengers: The Kand Dynasty, zaplanowanym na 1 maja 2026 roku. Plotkę zdaje się potwierdzać sam Benedict Cumberbatch, który w rozmowie z kolegą z branży zdradził, że jako Doktor Strange wraca na plan w 2024 roku. Szósta faza MCU przyniesie widzom również kilka seriali.

Film/serial	Planowana data premiery
X-Men ’97 – serial	3 stycznia 2024 r.
Deadpol 3	3 maja 2024 r.
Venom 3	8 listopada 2024 r.
Marvel Zombies – serial	jesień 2024 r.
Armor Wars (serial)	2 maja 2025 r.
Spider-Man 4	28 sierpnia 2025 r.
Fantastyczna Czwórka	14 lutego 2025 r.
Shang-Chi 2	7 listopada 2025 r.
Doktor Strange 3	13 lutego 2026 r. (nieoficjalna data)
Avengers: The Kang Dynasty	1 maja 2026 r.
Ms. Marvel – sezon 2	wiosna 2026 r.
Avengers: Sekretne Wojny	7 maja 2027 r.

Jakie znaczenie mają seriale Disney+ i spin-offy dla MCU?

Na uniwersum Marvela składa się ponad 40 produkcji, które skupiają się nie tylko na Avergersach i ich walce z siłami zła. Złożona i mocno chaotyczna narracja sprawia, że łatwo się w niej pogubić. Sytuacji nie ułatwiają nowi bohaterowie wprowadzani w każdej fazie MCU. Spin-offy i seriale dają Marvelowi możliwość rozwijania wątków, które w premierach kinowych nie otrzymały wystarczająco dużo czasu na omówienie, a także dostarczenie historii pobocznych, które często wpływają na odbiór całej fazy MCU i jej lepsze zrozumienie. Są ważnym elementem osi czasu i integralną historią uniwersum Marvela. Można je oglądać zarówno jako odrębne historie, jak i część większej całości, kolejny element układanki MCU.

Teorie fanów MCU

Niezwykle rozbudowane kinowe uniwersum Marvela od lat cieszy się niesłabnącą popularnością. Częścią filmowo-serialowej rodziny MCU są zarówno fani, którzy każdą produkcję obejrzeli przynajmniej kilka razy, na własną rękę badając różne niedokończone lub okrojone wątki, jak i ci, którzy nie przywiązują większej wagi do tego, kto, z kim i dlaczego tak, ciesząc się po prostu filmami i serialami o superbohaterach. Ci pierwsi przyczynili się do powstania wielu teorii na temat kierunku, w jakim mogą zmierzać historie MCU i szczegółów, które mogą stanowić wskazówki dla rozwoju narracji w przyszłości. Niektóre z nich zyskały niemały rozgłos i to właśnie kilku z nich się przyjrzymy.

Omówienie tajemniczych wątków i teorii fanów w MCU

Kiedy ogłoszono, że film Avengers: Koniec gry będzie obejmować podróże w czasie, pojawiła się teoria, że Stan Lee w filmach MCU to w rzeczywistości starszy Kapitan Ameryka sprawdzający losy swoich pozostałych Avengersów. Teoria została obalona przez ujawnienie, że jego występy odbywały się na polecenie Obserwatorów, wszechwiedzących istot, które nie zakłócają wydarzeń z czasów, obserwując i rejestrując czas, gdy się wokół nich rozwija.

Swego czasu krążyła zabawna historia, że Ant-Man pokona Thanosa, stając się ludzkim czopkiem. Ant-Man rzeczywiście odegrał kluczową rolę w pokonaniu potężnego tytana, ale nie w sposób sugerowany przez fanów, lecz poprzez odkrycie podróży w czasie.

Po ujawnieniu, że Thanos zbierał Kamienie Nieskończoności, pojawiła się teoria, że Kamień Umysłu w jego berle jest nieprawdziwy, dlatego, że potężny tytan nie zaufałby Lokiemu. Teoria jest fałszywa, gdyż bez mocy kamienia Bóg Kłamstw nie byłby w stanie tak łatwo nastawić Avengersów przeciwko sobie.

Po zakończeniu filmu Avengers: Koniec gry fani uznali, że zaginieni bohaterowie nie umarli, lecz przenieśli się do innego wymiaru. Ich zdaniem Thanos podzielił populację, a także szeregi Avengersów na dwie części, a w kolejnych filmach bohaterowie będą walczyć na dwóch odrębnych frontach, aby się ponownie zjednoczyć. Teoria naginania rzeczywistości okazała się fałszywa, gdyż bohaterowie rzeczywiście umarli, a nie zaginęli, a następnie zostali sprowadzeni dzięki podróżowaniu w czasie.

Gdy ogłoszono film Czarna Wdowa, zrodziła się teoria, że Natasha Romanoff jakimś cudem przeżyła Avengers: Koniec gry. W filmie poświęca się, by Hawkeye mógł odzyskać Kamień Duszy. Teoria okazała się nieprawdziwa, gdyż wydarzenia z Czarnej Wdowy rozgrywają się przez epicką walką Avegersów z Thanosem.

Reżyser Joe Russo podsycił spekulacje, że w filmie Kapitan Ameryka: Zimowy Żołnierz kierowcą żółtej ciężarówki, która pojawia się w scenie pościgu z udziałem agentów Hydry, jest Punisher. Brak jakikolwiek dowodów na taki stan rzeczy sprawił, że zaczęto wypowiedź reżysera traktować jako żart.

Sposoby na głębsze zrozumienie fabuły

Aby zobaczyć uniwersum Marvela w nieco innym świetle, zamiast oglądać filmy w kolejności wydania, warto skupić się na porządku chronologicznym. Metoda pozwala dostrzec wydarzenia spoza „uniwersumowego” porządku, nie powodując zakłóceń w odbiorze historii MCU jako całości. Poniżej lista filmów i seriali Marvela w porządku chronologicznym (nie obejmuje produkcji, których fabuła jest nieznana lub też za mało na jej temat wiemy)

Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie (1942-1943)
Kapitan Marvel (1995)
Człowiek z żelaza (2010)
Iron Man 2 (2011)
Niesamowity Hulk (2011)
Thor (2011)
Avengersi (2012)
Iron Man 3 (2012)
Thor: Mroczny świat (2013)
Kapitan Ameryka: Zimowy żołnierz (2014)
Strażnicy Galaktyki (2014)
Strażnicy Galaktyki 2 (2014)
Ja jestem Groot (2014)
Avengers: Czas Ultrona (2015)
Ant-Man (2015)
Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów (2016)
Spider-Man: Powrót do domu (2016)
Czarna wdowa (2017)
Czarna Pantera (2017)
Doktor Strange (2017)
Thor: Ragnarok (2017)
Ant-Man i Osa (2017)
Avengers: Wojna bez granic (2017)
Avengers: Koniec gry (2018-2023)
Loki (poza naszą koncepcją czasu!)
Loki sezon 2 (poza naszą koncepcją czasu!)
A gdyby…? (poza naszą koncepcją czasu!)
Wanda Vision (2023)
Falcon i Zimowy Żołnierz (2023-2024)
Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni (2023-2024)
Spider-Man: Daleko od domu (2024)
Spider-Man: Nie ma drogi do domu (2024)
Eternals (2024)
Doktor Strange w multiwersum szaleństwa (2024)
Hawkeye (Boże Narodzenie 2024)
Moon Kinght (2025)
Czarna Pantera: Wakanda na zawsze (2025)
Mecenas She-Hulk (2025)
Ms. Marvel (2025)
Thor: Miłość i grzmoty (2025)
Wilkołak nocą (2025)
Strażnicy Galaktyki: Coraz bliżej święta (2025)
Ant-Man i Osa: Kwantomania (2025)
Strażnicy Galaktyki 3 (2026)
Tajna inwazja (2026)

W jakiej kolejności oglądać filmy Marvela?