Rozwój infrastruktury rowerowej w miastach, względy środowiskowe, takie jak konieczność redukcji emisji z transportu, a także większa dbałość o profilaktykę zdrowotną sprawiły, że branża rowerów elektrycznych przeżywa rozkwit. Jeszcze rok temu globalny rynek e-bików był wyceniany na ok. 43 miliardy dolarów, a według prognoz do roku 2030 jego wartość wzrośnie blisko trzykrotnie. Nic dziwnego, że producenci prześcigają się w dostarczaniu konsumentom coraz bardziej zaawansowanych e-rowerów, które oferują lepsze wrażenia z jazdy niż tradycyjne jednoślady. Jeśli rozważasz zakup roweru ze wspomaganiem elektrycznym, zapoznaj się z naszym artykułem. Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę, by wybrać rower o potencjale dopasowanym do rzeczywistych potrzeb.
Zalety korzystania z rowerów elektrycznych
E-bike to bez wątpienia ekologiczna alternatywa dla tradycyjnych rowerów i motocykli, która pomaga zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza i ślad węglowy. Jeśli chcesz dołożyć swoją cegiełkę do kondycji środowiska, zdecydowanie warto rozważyć dojazdy do pracy właśnie tego typu sprzętem. Nie tylko nie będziesz mieć problemów ze znalezieniem miejsca parkingowego, ale i nieco zwiększysz objętość swojego portfela. Koszt energii elektrycznej potrzebnej do ładowania akumulatora jest niewielki w porównaniu z kosztami paliwa, co sprawia, że rowery elektryczne są uważane za ekonomiczne środki transportu.
Choć wśród wielu osób istnieje błędne przekonanie, że jazda na e-bikach nie wpływa pozytywnie na kondycję, z badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetów w Zurychu, Colorado, Reading (Wielka Brytania) i wielu innych ośrodków badawczych wyłania się zupełnie inny obraz rowerów elektrycznych. Okazuje się, że poprawiają metabolizm glukozy, funkcje mózgu, usprawniając funkcje wykonawcze, zmniejszają sztywność tętnic. Chociaż silnik elektryczny zapewnia wsparcie (jego poziom można regulować lub czasowo wyłączyć), rowerzyści nadal muszą pedałować, co przyczynia się do poprawy zdrowia układu sercowo-naczyniowego, siły mięśni i lepszej kondycji – wydolność poprawiona o ok. 10%. E-rowery to sposób, by osoby o różnym poziomie sprawności fizycznej mogły czerpać przyjemność z jazdy na rowerze, a przy okazji realizować minimalne zalecenia tygodniowej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności.
Rodzaje rowerów elektrycznych
Chyba każdy z nas chociaż raz w życiu dał się złapać w endorfinową pułapkę, kupując telefon o możliwościach przekraczających potrzeby. Z rowerami elektrycznymi jest dokładnie tak samo, jak z mającymi wszystko smartfonami, które przyciągają milionem funkcji niczym złote błyskotki przysłowiową sroczkę. Wyczynowy e-bike nie sprawdzi się w miejskiej dżungli, a model typu cargo nie będzie idealnym wyborem na górskie trasy. Decydując się za zakup roweru elektrycznego, trzeba przede wszystkim określić przeznaczenie pojazdu i sposób użytkowania. Wyróżniamy kilka rodzajów e-bików, będących odpowiedzią na różne potrzeby i preferencje.
Rowery elektryczne cargo
Zaprojektowane z myślą o przewożeniu ciężkich ładunków rowery elektryczne typu cargo od lat sprawdzają się w branży kurierskiej, pozwalając na bezproblemowe dotarcie do trudno dostępnych miejsc o dużym zagęszczeniu zabudowy lub też stref zamkniętych. Są stabilne, łatwe w użytkowaniu, a dzięki dodatkowej przestrzeni do przechowywania sprawdzają się również jako rowery do użytku rodzinnego. Codzienne zakupy czy rodzinny piknik z modelem cargo to czysta przyjemność. Przykładem roweru cargo jest Ecobike Cargo stworzony przez jednego z pierwszych i największych producentów rowerów elektrycznych w Polsce, firmę Ecobike.
Rowery górskie z napędem elektrycznym (E-MTB)
Szukając roweru do jazdy po trudnym terenie, o dużej wydajności silnika, Twój wybór powinien paść na elektryczny rower górski. Łączy on wytrzymałą konstrukcję z zaawansowanymi technologiami amortyzacyjnymi, pozwalając na bezpieczne przemierzanie bezdroży. Zapewnia dreszczyk emocji towarzyszący jeździe terenowej, wspomagając użytkowników w trudach podróży. Przykładem roweru E-MTB jest model Level Boost 3.0 od polskiej marki Kross.
Składane rowery elektryczne
Składane rowery elektryczne, takie jak model Romer polskiej firmy Jobobike, znakomicie sprawdzają się w transporcie publicznym. Są kompaktowe, łatwe do przechowywania, więc bez problemu schowasz je pod biurkiem, w szafie czy też w bagażniku samochodu. Większość elektrycznych składaków ma silnik zamontowany w tylnej piaście, wspomaganie elektryczne z wielostopniową regulacją, a także funkcję umożliwiającą ruszanie bez pedałowania. Znakomicie radzą sobie na stromych podjazdach czy też z obciążeniem o pewnej wadze (np. zakupami). Składany e-bike charakteryzuje się ramą z niskim wejściem i szerszymi oponami.
Miejski rower elektryczny
Miejski e-bike potrzebuje zaledwie kilku ruchów pedałami, by rozpędzić się do prędkości 25 km/h. Idealny zarówno na codzienne dojazdy do pracy, jak i weekendowe przemierzanie okolicy. Dzięki wsparciu silnika elektrycznego z łatwością pokonuje każde podjazdy, a Ty nie musisz dostosowywać ubioru do rowerowej aktywności, co w praktyce oznacza jazdę w stroju, w którym będziesz prezentować się podczas dotarcia do miejsca docelowego. Twój miejski rower elektryczny może być wyposażony w bagażnik do przewożenia rzeczy. Na rynku dostępne są e-rowery miejskie damskie i męskie, które różnią się rozmiarem i geometrią ramy, wagą, a także wielkością kierownicy i rodzajem siodełka. Przykładem wyprodukowanego w Polsce e-roweru miejskiego jest model Urban Pro firmy Funbike.
E-rowery trekkingowe
Jeśli aktywność outdoor to Twoje drugi imię, a turystykę rowerową uznajesz za idealny sposób na zresetowanie głowy, potrzebujesz e-roweru trekkingowego. Dzięki niemu włożysz mniej wysiłku w pedałowanie, dojedziesz dalej i zobaczysz więcej. Trekkingowy elektryk jest odpowiednio wyposażony, żeby nie zawieść Cię żadnej w sytuacji. Błotniki, solidny bagażnik umożliwiający montowanie sakw, podpórka, osłona łańcucha czy zintegrowane oświetlenie to podstawy każdego modelu. Większość dostępnych na rynku rowerów trekkingowych ze wspomaganiem elektrycznym ma napęd montowany w tylnej piaście lub silniki centralne. Trekkingowe e-rowery poznasz po kołach 28″. Dobrej jakości polskie rowery trekkingowe reprezentuje model Oxfeld Ex-7 marki Oxfeld.
Rowery elektryczne Step-Thru
Rower elektryczny typu Step-Thru, np. model T1 Step-Thru marki Eligide, ma niską ramę, która ułatwia wsiadanie i zsiadanie. To idealny sprzęt dla osób, które mają problemy z przekładaniem nogi przez tradycyjną ramę rowerową. Jest on szczególnie popularny wśród osób starszych.
Rowery elektryczne Step-Over
E-bike typu Step-Over to określenie roweru mającego tradycyjną ramę rowerową, która wymaga od użytkownika przełożenia nogi na pewnej wysokości. Przykładem takiego roweru może być model Juggernaut Ultra Duo 4 SO kanadyjskiej firmy Biktrix.
6 kwestii, na które musisz zwrócić uwagę, zanim wybierzesz rower elektryczny
Kupując swój pierwszy rower elektryczny, musisz wziąć pod uwagę naprawdę wiele kwestii, zaczynając od rodzaju roweru, a kończąc na serwisie, którego częstotliwość różni się w zależności od producenta. Aby wybrać sprzęt w pełni dopasowany do swoich potrzeb, warto zwrócić uwagę na 6 kwestii, które opisaliśmy poniżej.
Wybierz odpowiednią klasę rowerów elektrycznych
W Europie istnieją 3 klasy rowerów elektrycznych, zdefiniowane na podstawie maksymalnej prędkości wspomaganej oraz faktu posiadania przepustnicy. Wybór klasy e-roweru będzie zależeć od potrzeb i preferencji użytkownika. Przed kupnem e-roweru należy sprawdzić przepisy i regulacje obowiązujące na obszarze, na którym ma być użytkowany rower.
- Klasa 1: rowery elektryczne wyposażone w pedały, bez przepustnicy. Silnik wyłącza się, gdy użytkownik osiągnie prędkość 25 km/h.
- Klasa 2: rowery elektryczne wspomagane przepustnicą. Używając jej, można zignorować pedały i ręcznie zwiększyć obroty silnika, aby przemieszczać się bez marnowania energii. Silnik wyłącza się, gdy użytkownik osiągnie prędkość 25 km/h.
- Klasa 3: rowery elektryczne ze wspomaganiem pedałowania, które zapewniają wsparcie tylko wtedy, gdy kierowca pedałuje. Silnik wyłącza się, gdy użytkownik osiągnie prędkość 45 km/h.
Zgodnie z polskim prawem dopuszczalna w naszym kraju prędkość roweru elektrycznego wynosi 25 km/h. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by rowerzysta poruszał się szybciej, o ile nie używa wspomagania silnika. E-rowery, w których silnik wyłącza się, gdy użytkownik osiągnie prędkość 45 km/h klasyfikowane są jako motorower, a korzystanie z nich wymaga zdobycia stosownych uprawnień.
Sposób kontrolowania mocy przesyłanej do silnika e-roweru
Rowery elektryczne oferują dwie podstawowe metody wspomagania silnika: system wspomagania pedałowania (PAS) i przepustnicę. Każda zapewnia inny sposób włączania silnika, uwzględniając różne preferencje jazdy. PAS działa na podstawie siły nacisku pedałowania przez rowerzystę, a zatem silnik włącza się, gdy zaczynasz napierać i kręcić pedałami. Z kolei przepustnica pozwala kontrolować prędkość po naciśnięciu przycisku lub przekręceniu kierownicy, gdzie na ogół znajdują się elementy do sterowania. Podstawowa różnica między metodami jest taka, że przy użyciu przepustnicy możesz jeździć bez pedałowania. Jeśli nie lubisz wybierać, może zdecydować się na model zawierający oba rozwiązania.
Umieszczenie silnika
Decydując się na zakup e-roweru, musisz mieć świadomość, że istnieją różne sposoby integracji silnika z rowerem elektrycznym, które wpływają na komfort jazdy. Silnik można umieścić w piaście przedniej, tylnej lub w napędzie środkowym, czyli w ramie znajdującej się w pobliżu pedałów. Silniki w piastach są nie tylko tańsze, ale i łatwiejsze w utrzymaniu. Niestety nie są tak wydajne, jak systemy z napędem środkowym, które oferują większy moment obrotowy i moc, a także lepszy zasięg. To wszystko przekłada się na bardziej naturalne wrażenia z jazdy.
Akumulator
Niezwykle ważnym elementem e-roweru jest akumulator dostarczający energię potrzebną do zasilania silnika. Większość modeli korzysta z baterii litowo-jonowych, które można ładować setki razy (700-800), zanim ich wydajność się pogorszy. Mniej powszechne są akumulatory litowo-polimerowe, które mają niską gęstość energii i niestandardowe wymiary, a także akumulatory żelowe, które wymagają specjalnej ładowarki mikroprocesorowej, a ponadto cechuje je niska odporność na wstrząsy. Kupując e-rower, należy zwrócić uwagę na zasięg akumulatora i jego moc. Im większą pojemność będzie miał rowerowy akumulator, tym większą odległość będzie mógł pokonać rower między jednym a drugim ładowaniem. Co istotne, na zasięg akumulatora wpływają takie czynniki jak styl jazdy, ukształtowanie terenu czy też waga roweru.
Do miejskiej, spokojnej jazdy wystarczy bateria o mocy do 1000 W. Musisz mieć jednak świadomość, że przy baterii o najniższej z dostępnych na rynku pojemności trzeba się będzie nieco natrudzić z pedałowaniem. Osobom starszym poleca się zatem e-rowery wyposażone w baterię 3000 lub 5000 W. Ostatnia moc będzie idealna, jeśli zamierzasz na jednym ładowaniu przejechać naprawdę długą trasę.
Czujnik momentu obrotowego czy czujnik kadencji – co wybrać?
Większość dostępnych na rynku e-rowerów, w których zamontowano system wspomagania pedałowania (PAS), wykorzystuje czujniki kadencji lub momentu obrotowego do aktywacji tegoż systemu. Pierwszy z nich mierzy prędkość pedałowania. Im szybciej będziesz kręcić pedałami, tym więcej wsparcia uzyskasz od silnika. Z kolei czujnik momentu obrotowego mierzy siłę nacisku, wykorzystując do tego tensometr. Jeśli intensywność pedałowania wzrośnie, wspomaganie mocy również. Czujnik kadencji jest łatwiejszy w montażu, tańszy niż czujnik momentu obrotowego, a ponadto pozwala na większą swobodę w zakresie wykorzystana mocy silnika, znakomicie współpracując z różnymi poziomami wspomagania, które są dostępne w e-rowerach. Rozwiązanie najlepiej sprawdza się w przypadku rowerów poruszających się po płaskim terenie, gdyż jego wydajność podczas pokonywania wzniesień nie jest imponująca.
Czujnik momentu obrotowego zapewnia realistyczne wrażenia z jazdy, gdyż jest zsynchronizowany z ruchami rowerzysty. Zużywa mniej baterii, a ponadto może być bardziej wydajny niż czujnik kadencji, gdyż jego moc jest aktualizowana w czasie rzeczywistym, opierając się na wysiłku włożonym w pedałowanie w danym momencie. Po stronie wad wpisujemy cenę, która może być kilkukrotnie wyższa niż w przypadku czujnika kadencji. Czujnik momentu obrotowego znakomicie sprawdza się w górskich i trekkingowych rowerach elektrycznych.
Układ hamulcowy
Bezpieczeństwo to kwestia, które nie podlega negocjacji, dlatego każdy przyszły właściciel roweru elektrycznego musi nie tylko zadać sobie pytanie – hamulce mechaniczne czy hydrauliczne? – ale i skonfrontować zalety i wady każdego z rozwiązań ze stylem swojej jazdy i warunkami, w jakich będzie się odbywać. Mechaniczne hamulce tarczowe działają dzięki stalowej lince. Naciśnięcie dźwigni powoduje, że linka napina się, czego efektem jest dociśnięcie klocków hamulcowych do obręczy koła lub tarczy i zatrzymanie jednośladu. Hydrauliczne hamulce tarczowe wykorzystują płyn do przenoszenia siły hamowania, zmniejszając wysiłek potrzebny do zatrzymania roweru.
Każde z rozwiązań ma zarówno zalety, jak i wady, dlatego wybór między nimi musi być podyktowany priorytetami rowerzysty. Mechaniczne hamulce tarczowe są niedrogie, łatwe w utrzymaniu, ale wymagają częstej konserwacji i mają ograniczoną siłę hamowania, dlatego też mogą nie poradzić sobie tak dobrze, jak hydrauliczne odpowiedniki na mokrym i błotnistym terenie czy też trasie o trudnych warunkach. Hydrauliczne hamulce tarczowe są droższe, ale za to oferują niezawodne działania w każdych warunkach pogodowych, znakomicie sprawdzając się w sytuacjach awaryjnych, gdy trzeba zatrzymać mocno rozpędzony rower (generują większą siłę hamowania). Niestety wymagają monitorowania poziomu płynu hamulcowego, jego okresowej wymiany, a także regularnych przeglądów.
Źródła:
Artykuł na temat wpływu korzystania z e-rowerów na układ krążenia i metabolizm
https://www.colorado.edu/today/2016/07/07/electric-assist-bikes-provide-meaningful-exercise-cardiovascular-benefits
Praca naukowa na temat działania jazdy różnymi rowerami na mózg
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0211779
