AI Overviews było odpowiedzią Google na coraz większy potencjał OpenAI, które prawdopodobnie planuje stworzyć konkurencję względem Google Search. Wszystkie badania wskazują, że czas klasycznych wyszukiwarek przemija. Jednak premiera i dalsze losy AI Overviews, modułu łączącego technologię A.I. z treściami tworzonymi przez użytkowników (SGE), to jedno, wielkie pasmo porażek. Teraz Google jeszcze bardziej zmniejsza dostępność wyświetlenia modułu – pojawia się on już wyłącznie na 7% zapytań. Widoczne są też problemy związane z umiędzynarodowieniem, bo w chwili obecnej ponad 90% źródeł wykorzystywanych przez AI Overviews to źródła amerykańskie.
Jeszcze mniej wyświetleń AI Overviews. Nowy raport BrightEdge szokuje
11 lipca BrightEdge publikuje najnowszy raport, który jest kompleksową analizą i oceną stopnia wdrożenia AI Overviews. Agencja BrightEdge słynie z ugruntowanej metodologii i rzetelności, a rezultaty ostatniego badania są wstrząsające dla każdego, kto kibicuje Google. Z raportu wynika bowiem, że AI Overviews pojawia się już tylko w 7% zapytań, ustanawiając tym samym nowe minimum.
Przypomnijmy, że nowy moduł A.I., który natywnie występować w wyszukiwaniu Google Search odniósł sromotną porażkę na starcie. Moduł nie tylko okazał się mało użyteczny, ale wprowadzał również użytkowników w błąd i szerzył potencjalnie niebezpieczne treści. Na niektóre prompty wyświetlała się m.in. informacja, że Barack Obama jest muzułmaninem (w rzeczywistości jest chrześcijaninem), albo że człowiek powinien codziennie zjadać przynajmniej jeden kamień.
Na przełomie maja i czerwca, w odpowiedzi na liczną krytykę, Google zwolniło tempa. Przyznano, że niektóre błędy faktycznie mają miejsce, jednocześnie zmniejszono zasięg pojawiania się modułu AI Overview. Trend mniejszej widoczności odpowiedzi generowanych przez AI rozpoczął się w połowie kwietnia, kiedy liczba wyników wyszukiwania Google z AI Overviews spadła do 35%. Według wcześniejszego raportu BrightEdge po kilku tygodniach od premiera AI Overviews wyświetlało się już jedynie na ok. 15% wszystkich zapytań. Oznacza to, że w przeciągu dwóch miesięcy Google dwukrotnie zmniejszyło poziom wyświetleń modułu. Raport BrightEdge wskazuje, że tuż przed kolejną redukcją poziom wyświetleń AI Overviews minimalnie wzrósł, ale może to być też wynikiem błędu pomiarowego.
Edukacja, e-commerce i rozrywka okrojone z AI Overviews
Dwukrotna redukcja poziomu wyświetleń AI Overviews to tylko wierzchołek góry lodowej. Raport BrightEdge pokazuje też szereg innych, ciekawych informacji. Przede wszystkim poziom wyświetleń modułu nie jest taki sam dla każdej branży. O ile dla wielu tematyk poziom ten pozostaje podobny względem stanu sprzed kilku tygodni, o tyle znaczące spadki widoczności odnotowano w zapytaniach dotyczących edukacji, rozrywki i handlu elektronicznego.
Wcześniej AI Overviews pojawiało się w 26% zapytań z branży edukacyjnej. Obecnie poziom ten jest dwukrotnie niższy (13%). Zaskakujące dane dotyczą branży e-commerce – tutaj moduł wyświetla się już wyłącznie na 9% zapytań, podczas gdy poprzednia analiza pokazywała poziom 26% zapytań. Jeżeli chodzi o rodzaj branży, najbardziej kontrowersyjny jest sektor rozrywkowy. Według BrightEdge nie zanotowano ani jednego wyświetlenia się modułu AI Overviews dla zapytań z tej kategorii, pomimo że wcześniej moduł sporadycznie się wyświetlał (14% zapytań).
Zmiany wizualne i próba ograniczenia miejsca
AI Overviews zajmowały dotąd bardzo dużo miejsca, znacznie ograniczając pozostałe elementy SEPR. Google zmodyfikował wygląd modułu, który teraz zajmuje mniej miejsca. Powierzchnia zmniejszyła się o ok. 13%. Wciąż jednak w przypadku zapytań, które spowodują wyświetlenie się AI Overviews, użytkownicy mogą mieć trudność w swobodnym przeglądaniu organicznych wyników wyszukiwania, które znalazły się znacznie niżej. Czołowe miejsce zajmowane jest wówczas przez AI Overviews i reklamy płatne Google Ads.
Google postanowiło również zmniejszyć liczbę tabel porównawczych produktów oraz przeglądarek produktów i karuzel w AI Overviews. Zmiany te obserwowane są już od 1 czerwca. Spada także liczba uporządkowanych i nieuporządkowanych list, które wcześniej były najczęstszym wariantem wizualnym w module. Może to świadczyć o dalszych próbach szukania sposobu na zmniejszenie ilości zajmowanego miejsca przez AI Overviews.
Wpływ intencji użytkownika na wyświetlanie się AI Overviews
Z raportu BrightEdge wynika, że intencja wyszukiwania wpływa na częstotliwość pojawiania się AI Overviews. W porównaniu ze stanem z okresu kwiecień-maj najbardziej zyskały poniższe typy zapytań:
- “najlepsze” – zapytania sugerujące potrzebę znalezienie najlepszego rozwiązania aż o 50% częściej powodują wyświetlenie się modułu AI Overviews,
- “co to jest” – ogólne zapytania informacyjne o 20% częściej wpływają na wyświetlenie się modułu,
- “jak zrobić” – tego typu słowa kluczowe nastawione na treść poradnikową, najczęściej DIY, generują o 15% częstsze pojawianie się modułu SGE,
- “obawy” – frazy wskazujące na potrzebę zweryfikowania wiarygodności jakichś rozwiązań o 12% częściej spowodują pokazanie się AI Overviews.
Zaskakiwać mogą dane dotyczące wyszukiwań typu “najlepsze”. Wydawałoby się, że naturalną tematyką takich zapytań jest e-commerce. Właśnie w ten sposób najczęściej szukamy potrzebnych produktów do danego zastosowania, np. “najlepsze buty na lato”. Jednak wcześniej przytaczane dane z raportu jasno wskazują, że na ten moment Google całkowicie wyłącza e-commerce z wyświetleń modułu AI Overviews.
Jeżeli zaś chodzi o te rodzaje promptów, które najwięcej straciły w ostatnich tygodniach, to na pierwszym miejscu znajdują się zapytania porównawcze. Powodują one aż o 20% rzadsze wyświetlanie się modułu AI Overviews względem poprzedniego stanu. Tracą też zapytania związane z informacjami o firmach, ogólne zapytania produktowe i lifestyle’owe.
Reddit i Quora znacznie tracą
Platformy społecznościowe i witryny typu SGE według ostatniej analizy BrightEdge tracą w zakresie liczby treści przywoływanych przez AI Overviews. Największe zmiany dotyczą serwisów Reddit i Quarra, których spadek w AI Overviews wynosi kolejno 85,71% i 99,69%. Google uznało te witryny za niewiarygodne źródła informacji, co jest niezwykle ciekawe, biorąc pod uwagę poszerzoną współpracę na linii Google – Reddit oraz dynamiczny wzrost udziału Reddita w wynikach wyszukiwania przez ostatnie pół roku.
Zauważalny jest za to wzrost ostrzeżeń dotyczących treści oraz wyszukanej tematyki. Ostrzeżenia te wyświetlane są bezpośrednio w module AI Overviews. Największy wzrost w zakresie prezentowanych ostrzeżeń – o 10% względem poprzedniego badania – dotyczy branży finansowych. Podobne ostrzeżenia są stosowane w przypadku zapytań związanych z opieką zdrowotną.
AI Overviews tylko dla USA? Problemy z umiędzynarodowieniem
Analiza BrightEdge potwierdza, że Google koncentruje się w tej chwili głównie na rynku amerykańskim. Moduł został zresztą ograniczony do wyświetlania się jedynie w USA i w Kanadzie. To, co może jednak martwić entuzjastów nowego rozwiązania, to dobór źródeł danych. Okazuje się, że także dla zapytań, które tematycznie wykraczają poza region Ameryki Północnej, AI Overviews wykorzystuje wyłącznie źródła amerykańskie. Oznacza to, że moduł absolutnie nie jest gotowy do uruchomienia w innych regionach, ale również może nie spełniać optymalnie warunków związanych z rzetelnością i wiarygodnością źródeł.
Pozostałe informacje z raportu BrightEdge
Raport BrightEdge zawiera szereg ciekawych informacji zarówno tych większej, jak i mniejszej wagi. Nie wszystkie jednak poddane są szczegółowej analizie. Dodatkowe wnioski, które można wyczytać w raporcie, to m.in.:
- mniej niż 10% wyświetleń AI Overviews w branży rozrywkowej bazuje na źródłach danych, które znajdują się w pierwszej dziesiątce wyników wyszukiwania,
- zapytania finansowe są dodatkowo chronione, co przypomina mechanizm istniejący w tradycyjnych wynikach wyszukiwania, gdzie wymagany poziom zaufania dla zapytań YMYL (Your Money or Your Life) musi być wyższy,
- źródła danych finansowych wykorzystywanych przez AI Overviews są jednak bardziej skoncentrowane, a na pierwszym miejscu znajduje się serwis Investopedia, którego content stanowi 42% wszystkich cytowanych treści przez moduł (średnia dla najwyższej pozycji różnych branż w tym zakresie to 35%),
- obserwuje się trend podobny do ogólnych benchmarków, gdzie 84% zapytań nie plasuje się w pierwszej dziesiątce, mimo to wiele z najczęściej cytowanych stron również zajmuje wysokie pozycje w tradycyjnym wyszukiwaniu,
- AI Overviews wciąż koncentruje się na treściach z podobnych stron względem tych, które wyświetlane są w obrębie SERP na dane zapytanie,
- największy odsetek wyświetleń AI Overview dotyczy opieki zdrowotnej; obecnie 63% zapytań dotyczących zdrowia powoduje pojawienie się modułu,
- w zakresie opieki zdrowotnej widać bardzo silną koncentrację źródeł – NIH.gov ma 60% udziału w cytatach dla zdrowia (we wszystkich branżach najwyższa wartość to 35%).
Silny spadek widoczności AI Overviews – podsumowanie
Google cały czas modyfikuje swój najnowszy wynalazek, AI Overviews, ale nie zapowiada się na to, aby moduł był w pełni gotowy w najbliższym czasie. Badanie BrightEdge wykazuje, że Google ograniczyło poziom wyświetlania się modułu z 15% do 7%. Cały czas mamy więc tendencję spadkową, zgodnie z którą AI Overviews stopniowo wyłączane jest z użycia.
Największe zmiany jakościowe dotyczą doboru źródeł. Z jednej strony analiza BrightEdge pokazuje, że Google częściej wyświetla rzetelne i wiarygodne informacje, co może przyczyniać się do ograniczenia fatalnych błędów, które pojawiły się tuż po premierze. Z drugiej strony problemem staje się koncentracja źródeł. Zwiększenie wiarygodności na ten moment odbyło się kosztem pluralizmu informacyjnego, bo w wielu obszarach tematycznych dominuje jedna bądź kilka stron (np. rządowa strona NIH dla tematów z zakresu ochrony zdrowia).
Dane z różnych branż pokazują, że treści generowane przez AI Overviews nie opierają się na tych samych metodach rankingowych, co tradycyjne algorytmy. W wielu przypadkach AI Overviews “wyczuwają” i przewidują zapytania, które mogą również zostać zadane w następnej kolejności. Możliwe, że widać na tym polu jakąś innowację z zakresu przetwarzania języka naturalnego, która jednak dopiero raczkuje i której nie możemy w pełni poznać ze względu na pozostałe niedogodności systemu.
